D Bett sy grad näbenang gstange

or nes paar Tag hani e ganze Bärg vo Ordnere übercho mit Materiau, wo e Lokalhistoriker über Jahre het zämetreit. Die Sach isch itze bi mir glandet. U da hets ganz verschiedeni Sache drinne. Im Ordner, wo vor mir ligt, hets Informatione zum Thema «Unglücksfälle und Verbrechen». Dr Jakob Chipfer vom Waudhus bi Lützuflüeh het am 19. Herbscht-

monet 1777 am Landvogt vo Brandis gschribe, es syg da e Ehebruch z mäude: D Gebrüeder Lüthi im Nöihus heige e Dienschtmagd, het dr Chipfer gmäudet. Me säg im Waudhus, bi dere syg es Ching ungerwägs. Die Sach syg de am Pfarrer o gmäudet worde u de heige si uf ds Mau es Gütterli mit emene komische Inhaut gfunge. D Büüri het das Fläschli wöue am Schärer uf Sumiswaud bringe – aber de isch das Fläschli uf einisch verschwunde gsy u die angäblechi schwangerei Dienschtmagd,  het me de ghört, syg am Samschtig druf uf einisch starch chrank worde, si heig sech heftig müesse erbräche. Ds ominöse Fläschli syg de zwar wieder fürecho, aber ohni Inhaut, u dr Schärer heig nüt chönne derzue säge. Am nächschte Sunndig isch z Lützuflüeh nach dr Predig Chorgricht gsy. D Marie Kläy vo Sumiswald, die ledigi Dienschtmagd, u dr Hans Löiebärger, e 42-jährige Ehemaa, sy erschine. Dr Pfarrer het de gfragt, öbs wahr syg, dass si schwanger syg. Aber si het nüt wöue säge. Aues Nachefrage het nüt abtreit. Dr Pfarrer het ihre de droht, dass si i ds Chefi uf Brandis chäm u die heige de scho Mittu, ihre d Zunge z löse. Da het die jungi Frou doch zue-gä, das si äuä sit es paar Wuche schwanger chönnt sy. Wär de dr Vater syg, hei si vom Gricht wöue wüsse. Si het de dr Löiebärger aagä. Dr Pfarrer het de o wöue wüsse, was das für nes Tränkli syg gsy? Aber si het nume gseit, dass si das Fläschli vom Löiebärger heig übercho, u de das drwäge trouche heig. De isch dr Löiebärger dra cho: Är het müesse zuegä, dass är ihre das Fläschli mit Öu heig gä, won är z Grüene bim «Lade-Hans» heig kouft. U dass är mit dr Marie heig «Umgang» gha, da syg dr Meischter tschuld, dä heig nämlech aui Dienschte im glyche Zimmer, es syg nid emau e Schlitz zwüsche de Bett. Die beide sy de scho am Mändig druf verhaftet worde u im Schloss i ds Chefi cho. Dr Peter Schütz, dr Schärer us Sumiswaud, het de die Sach am Landvogt brichtet. D Hushäutere vo Lüthis heig das Fläschli mit no chly Inhaut zu ihm brunge, aber är vermueti o, dass sech d Marie «desselben bedient und darauf in üble Leibs-Umständ verfallen». Es isch Rosmarin-Öu gsy. Das bruch me süsch üsserlich, aber weme das treichi, de chönnis de scho vorcho, «dass eine Leibesfrucht dadurch möchte abgetrieben werden.

31.10.2024 :: Hans Minder