D Sterchi sy starch gsy, füre Muni z häbe

D Sterchi sy starch gsy, füre Muni z häbe
Statt Schwärter sött e Muni uf ds Wappe vo de Sterchi. / Bild: zvg

Chürzelch isch e Frag ychecho, was dr Familiename Sterchi tüeg bedüte. Dä chunnt im Ämmitau i de Gmeinde Lützuflüeh, Rüegsou, Trueb u Walkringe vor. Drnäbe gits dä Name o i mehrere Gmeinde um Interlake. U unger de autygsässene Gschlächter gits Sterchi no z Vechige, z Schüpfe, z Schalune u z Bollige. Usserhaub vom Kanton Bärn isch dä nid bekannt.

So uf e erscht Momänt hätti gseit, dass e Vorfahr vermuetlech e starche Maa isch gsy. Im schwyzerische Idiotikon, also em Wörterbuech vom Schwyzerdütsche, steit über «d Schterchi» tatsächlech vo Mönsche. Aber de müessts dä Familiename o usserhaub vo Bärn vorcho. Es muess sich auso umenes Wort handle, wo me nume im Kanton Bärn isch brucht worde.

We me de dr ganz Artiku dürelist,  chunnt am Schluss no es Ergänzigs-Kapitu: «dr Stërchi», so heissts dert, isch ursprünglich im Bärnische e «junge Zuchtstier» gsy.

Dr Emanuel Friedli schrybt im Buech «Lützelflüh» tatsächlech, dass die hütige Wörter für «Ochs» u «Stier» eigentlich gäng e kastrierte Muni heige gmeint. E Muni het auso früecher «Schtërchi» gheisse u dr Ochs isch ursprünglech nid füre Metzger däicht gsy, me het d Ochse aus Zugtier brucht. Im Eggiwu hani no mehreri Fotone gfunge, wo so Arbeitsochse druf sy.

Ganz offesichtlech isch aber dr Begriff «Stërchi» nume im Bärnische bekannt gsy. Dr Friedli schrybt, dass me em Wucherstier hie heig «Schtërchi» oder «Hegi» gseit. Es isch schynbar genau greglet gsy, wär so eine het
müesse hat, u glych het mes mitem Äber gmacht. Z Lützuflüeh isch dr Herr vo Brandis verpflichtet gsy, e Muni u e Äber z ha. D Bure hei em Herr für d Dienstleistig vom Muni 10 Prozänt vom Wärt voeme Chaub müesse zahle. Speter het dr Herr vo Brandis dr Muni nümme ufem Schloss obe wöue u het das Tier amene Bur gä – u däm het me de mit der Zyt «Sterchi» gseit.

Die meischte Familiewappe sy drum fautsch. Es müesst e Muni druf sy u nid Schwärter wie uf de meischte Wappe.

28.08.2025 :: Hans Minder