Das isch e wahrlech sonderbari Sach

Das isch e wahrlech sonderbari Sach
Es sonderbars Wässerli louft hie gägem Dorf Waukringe / Bild: Bruno Zürcher (zue)

Z Waukringe gits es sonderbars Wässerli. Dert heisst nämlech e Bach «Sonderwasser». Bsungers a dere Bezeichnig isch o, dass es im ganze Gebiet vor «Wuche-Zytig» die einzigi mitem Wort «Sonder» isch.Ds Wasser us däm Gebiet isch sicher scho bsungers guet. D Gmein Waukringe het dert nämlech o Wasserfassige. Aber dass die Bezeichnig nume wägem sonderbar guete Wasser wär entstange, gloubeni hingäge weniger. Dä Ortsname het nämlech scho existiert, wo a däm Hoger gägem Golpisbärg ueche no lang ke öffentlichi Wasserfassig isch gsy. Imene Urbar usem Jahr 1531 isch nämlech dä Bach erwähnt, auerdings no aus «Sunderwasser». Beschribe isch i däm Dokumänt e Matte, wo «einthalb an das Sunderwasser, anndersÿt an der kilchenn mad» gränzi. Inere aute Charte isch ds Gebiet nördlech vo däm Bach o no aus Sonderwasser bezeichnet, auso die Matte, wo chürzlech die Überbouig Schafrain hät söue bout worde, aber de vom Vouk isch bachab gschickt worde.D Lag vo dere stotzige Matte isch nämlech no ganz intressant – die isch nämlech zimli gnau gäge Süde usgrichtet. Es chönnt nämlech sy, dass dr Ursprung vo dere Ortsbezeichnig ds aute schwyzerdütsche Wort «sunder» isch. Das stammt vom authochdütsche «sundar» ab u das meint ganz einfach «südlich».Dergäge spricht, dass i aute Dokumänt d Himmusrichtige fasch geng mitem Sunnestang sy beschribe worde. Für «südlech» steit de «mittags». Für «öschtlech» «morgens» u für «weschtlech» «abends». Itz steuet Dir nech villech d Frag: U was steit de für «nördlech», we ja ke Sunne z gseh isch? Ganz eifach «Mitternachts».Zrügg zur Sundermatte. Es isch wyter o müglech, dass die Bezeichnig isch entstange, wüu dert «Sonderrächt» hei gulte. Da druf düte die viele Yträg i däm Urbar häre, wo d Güeter vomene Stift sy ytreit worde.Da drzue passt, dass es no e zwöiti settigi Matte het gä:«Jn der cleinen Sonndermatt». Die isch wyter südlech gsy, sy het a ds «mos von wigkartswil» u «anndersÿt an die bernn straß». Die Matte isch auso äue ir Region Metzgerhüsi gsy.Das isch über aues gseh e sonderbari Sach.

24.10.2024 :: Bruno Zürcher (zue)