Dä Brief isch 1845 vo New York u Louperswiu greiset. / Bild: zvg
Bi de Briefe isch früecher öppis ganz angersch gsy aus hüt: Ds Porto het gäng dä zaut, wo dr Brief het übercho. Mache mir es Byspiu: mir wette im Jahr 1830 e Brief vom Eggiwiu uf Walliselle im Kanton Züri schicke. Ds Büro vor Fischerposcht isch z Signou gsy. Me het dr Brief am Eggiwiubot mitgää, wo einisch oder zwöimau ir Wuche uf Signou oder Langnou isch gmarschiert. Am Eggiwiubot het me afe sicher öppis müesse zahle, dass är dr Brief mitnimmt. Aber äbe, nume ds Porto bis uf Signou. Dert het är de dä Brief abgää u für ihn isch die Sach erledigt gsy. D Fischerposcht het de dä Brief über ds Gränzposchtamt z Chröschebrunne, düre Kanton Luzärn, dert a dr Gränze zum Kanton Aargou het de
d Fischerposcht vo Bärn dä Brief dr Aargouer Poscht verchouft. Das heisst, d Poscht vom Aargou het de Bärner für dä Brief zum Byspiu 10 Batze zaut. D Aargouer Poscht isch de drmit bis zur Gränze vom Kanton Züri gange u het dä Brief
dr Züri-Poscht verchouft. Mit ihrne Dienschte isch dä Brief für Zürcher Poscht scho 15 Batze tüür gsy. Die heine de uf Walliselle am Empfänger brunge. Dr Briefbot het dr Empfänger dehei gsuecht u nätürlech ds Porto ghöische.
Die Sach isch auso tüür worde. E Brief uf die Strecki het öppe e Taglohn vomene Handwärcher koschtet.
Tüür isch es o gsy, 1845 e Brief vo New York uf Louperswiu z schicke: Zersch mit em Schiff uf Ängland, vo dert wieder über ds Meer uf Le Havre z Frankrych, när quer dür Frankrych bis uf Basu. Dert het d Stadtposcht dä Brief a d Poscht vo Basuland wytergä. När isch d Reis vo däm Brief übere Kanton Aargou zur Bärnische Post wytergange u die het ne de uf Louperswiu brunge. Ds zuesätzleche Problem by däm Brief isch no gsy, dass me verschiedeni Währige het gha u me die Chöschte i Gränzbüro het müesse umrächne – o ir Schwyz säuber. Bis 1853 hets i jedem Kanton e angeri Währig gha.
We zum Byspiu e Langnouer am Äntlibuecher Märit het wöue e Chue choufe, het är z Chröschebrunne müesse Gäut wächsle. Im Kanton Luzern het me nid mit Krützer, Batze u Vierer zaut, me het am Gäut Angschter, Batze, Rappe u Luzärner Franke gseit. We me e Brief innerhaub vo Bärn het verschickt, het me normalerwys 10 Batze zaut.