Dert het me nümme z’achergfahre

«Erlesse» heisst es Gebiet z Grosshöchstette. Es isch e zimli exklusive Ortsname – die Schrybwys hani ir ganze Schwyz nume dert gfunge. Das erstuunt e chly, wüu d Härkunft vo dere Bezeichnig isch öppis Autäglechs: «Das isch e Bitz Land wo nümme z´achergfahre – auso pflüegt – wird.» Ds schwyzerdütsche «er(r)e» stammt vom authochdütsche «erran» ab u das Wort het ­säuber no viu euteri Wurzle. Bekannt isch vor auem ds Wort «Erlose». Das meint «pflueglos». Im Idiotikon wird «Erlose» aus Grundstück beschribe, wo nümme z´achergfahre wird, sondern ine Matte oder sogar ine Waud söue umgwandlet wärde, wüu dr Bode dert nüt härgit oder ds Land für ds Achere nid gäbig isch. Weme das Gebiet z Grosshöchstette aaluegt, de isch es eso, dass hüt es ganzes Quartier «Erlesse» heisst u de gits no dr «Erlessehoger» chly wyter unger. Das isch no nid lang eso. No ufere Charte vo 1874 heisst nume dr Hoger «Erlesse». Vo däm här isch es guet vorsteubar, dass dr Ertrag uf däm Hoger vor paar hundert Jahr chlyner isch gsy, aus bim Land ungerdranne. När muess me o no dra däiche, dass die Bure denn im beschte Fau Ross vore meischtens ­höuzig Pflueg hei gspannt. Dass die Ortsbezeichnig scho aut isch zeige historeschi Dokumänt: Im Bärner Bodezins-Urbar vo 1534 isch «die erletzen» notiert worde, i de Amtsrächnige vo de Jahr 1664, 1720 u 1760 isch «uff der Erlessen» z läse u 1781 äbefaus i de Amtsrächnige «Erlissen». Imene angere Dokumänt us de 1770er-Jahr steit de no «Erlassen». Dass dä Ortsname zimli verschieden isch gschribe worde dütet druf häre, dass d Schryberlinge nümme ganz hei gwüsst, was das Wort bedütet – mir schrybe ja hüt o mängi Adrässe uf ne Brief, ohni z wüsse, was d Adrässe inhautlech bedütet. Ganz klar isch es äbe scho im 18. Jahrhundert nümme gsy. Näbscht dr Härkunft vo «Erlose» chunnt o no ds Wort «Ehr» i Frag. Das isch aber nid so gmeint, wie mir das hüt bruche, sondern wie e «Abgab». So gseh, chönnt «Erlesse» o no «abgabelos» bedüte – «pflueglos» isch aber wahrschynlecher.