Error compiling Razor Template (contact the administrator for more details)

«Stalden» het e cremigi Gschicht

«Stalden» het e cremigi Gschicht
"Stalde" isch bis 1933 e eigeti Gmein gsy. / Bild: Bruno Zürcher (zue)

«Stalden» isch e Ortsname, wo im wahrschte Sinn vom Wort «in aller Munde» isch. Gmeint isch hie natürlech d «Stalden Crème». U die heisst nämlech so, wüu si z «Stalden» isch erfunge worde, i dr Fabrig vo dr Bärner-aupe Miuchgseuschaft. Die Firma isch 1971 a Nestlé verchouft worde. D Crème isch 1903 erfunge worde u ersch 30 Jahr speter isch d Gmein Chonufinge entstange – bis Ändi 1932 hets o d Gmein Stalden gä. Dr Ursprung isch ds Gebiet Richtig «Leimgrube». «Stalde» fingt me bereits imene Dokumänt vo 1258. D Schrybwys isch auso exakt glych gsy wie hüt.

No churz zrügg zur «Stalden Crème». Die wird nümme z Chonufinge oder äbe z Stalde gmacht. Ändi 2020 het d Firma Guma AG us Glarus die Sach übernoh – ds Rezäpt syg aber glych blibe.

Ortsbezeichnige mit «Stalde» sy ja entstange, wüus dert bsungers stotzig isch. Das isch müehsam für ueche – u gfährlech für ache.  Zum Byspiu we d Bräms nüt het gha oder die ganzi Sach trotz em Schleipftrog u auem Sperze geng wie schneuer gange isch.

Uf au Fäu hani grad es paar Staude-Ortsnäme gfunge mit nid so schöne Wörter: I dr Gmein Niederhünige ob em Heimet Hämlismatt gits e Stalde, wo stotzig isch wine Cheib: «Keibenstallden» steit scho imene Dokumänt von 1340. O 1542 isch no «Keybstalden» notiert worde.

Ab u zue schlicht Not gherrscht het äue am «Nötenstallden». Wo das dä genau isch, weiss i nid – aber villech weiss es öpper vo öich Läserinne u Läser. Dä Ytrag stammt vom Signouer Urbar. Es chönnt auso o guet sy, dass dä nötlig Staude o i de hütige Gmeinde Bowiu, Eggiwiu oder Röthebach wär. Es steit no wies dert usgseht: «zwey annder tannhölltzli in der Weid hanngen beide wider den Nötenstallden abhin» – itz isch aues klar?!.

Bim Flüehlestaude ir Gmein Lützuflüeh chas ja no hüt vorcho, dass me eis ufe Dechu überchunnt, weme dert düre geit. Im 15. Jahrhundert isch das no schlimmer gsy. Denn het eim dert sogar dr Tüüfu gwartet. Vo «Ramsoy» här göng dr Wäg «zuo der Linden an der Tüfels Fluo» nah, steit imene Dokumänt vo 1482. Das het doch dr Tüüfu gseh!

30.03.2023 :: Bruno Zürcher (zue)