Madlenbärg statt Marlebärg?

Ufe Marlebärg z cho isch viu weniger schwierig, aus dä Ortsname z düte. I ha früecher scho einisch e Aalouf gno u nime itze no einisch eine. 

Ds Problem bi dene Heimet isch nämlech, dass es fasch e kener historische Belege git oder i ha ömu kener gfunge. De Sprachforscher vor Uni Bärn isch es glych gange, si schrybe, dass die Ortsbezeichnig – wos ir ganze Schwytz nume dert ir Region Moosegg git – ohni wyteri Dokumänt nid chönn dütet wärde. Si vermuete, dass «Marle» vomene authochdütsche Vorname chönnti cho oder de vom schwytzerdütsche Wort «Arle», wo für d Bärgföhre isch brucht worde – aber wüu dä Boum o historisch im Ämmitau nid hüüfig isch gsy, trifft das äue weniger zue. 

Weme bi Heimet, wo vor Laag här scho es paar Jahrhundert dert chönnte stah, nid viu Belege fingt, de hei die früecher villech angersch gheisse. I ha när ufere aute Charte gluegt u dert steit nid «Marleberg» sondern «Madlenberg». De chönnt me itze dä Ortsname aus «dr Bärg vo dr Madlen» düte. Das die Bezeichnig eso isch entstange, isch aber chuum müglech. Dr Houptgrund isch dä, dass es früecher für ne Frou fasch unmüglech isch gsy, e Grundbsitz z ha. 

I däiche ender, dass dä Name  «Mad-Lehn» meint. Da gits nämlech o e Ytrag vo 1838, wo aber nid sicher isch, dass das dert isch. Es isch übrigens no so, dass Marlebärg ersch sit 1888 zu Rüederschwiu ghört, vorhär sich das Louperschwiler Bode gsy. D Gränze isch no hüt ganz nach. 

«Mad» isch e zimli hüfige Ortsname. Eso sy nämlech Matte benamset worde, wo ds Gras gmäit u ghöiet isch worde. Im Bärnbiet isch «Mad» o es Flächemass gsy, wo ungfähr anere Jucherte het entsproche. I aute Dokumänt list me das scho no öppe. 

Z Hasle gits no hüt dr Ort «im Maad» oder imene Urbar vo 1531 isch e «Mad» z Oberburg beschribe worde. Am Schüpferbärg i dr Gmein Schüpfheim gits «Madershus», wo scho im 15. Jahrhundert aus «maders guot» erwähnt isch worde. Dir gseht, usem Wort «mad» sy d Familienäme «Mader» u «Mäder» entstange – es Wort, wos so ähnlech scho im Mittuhochdütsche het gä u ganz eifach e Mäier het bezeichnet – drmit isch natürlech weder e Aebi no e Rapid gmeint, sondern e Maa wo d Sägesse gschwunge het.