Error compiling Razor Template (contact the administrator for more details)

«Gün» isch es auts, eggigs Wort

Ds Günhorn isch itz nid grad unbedingt dää Gipfu hieumenang, wome sicher mau ueche muess. Es git übrigens o gar ke offizieue Wanderwäg dert ueche. 

Für z Bärg ga isch das Horn auso nid so intressant, sprachlech aber scho. Ortsnäme mit «Gün» sy ir ganze Schwyz säute, ir Region vor Wuche-Zytig gits nume grad das Gebiet, wo chly nördlech vom Wachthubu ligt. 

Das Wort stammt ursprünglech vom latinische «cuneus» ab. Drus isch de i dr romanische Sprach «kun» worde u da drus ds hütige «Gün». Abgseh vo es paar Ortsnäme isch das Wort bi üs usgstorbe; im Französische gits no es Wort, wo vo däm abstammt: «coin» – Egge, Keil. 

Mit eme Egge het o d Bezeichnig Günhorn z tüe. Ds Gebiet Gün u Gündli het nämlech d Form vomene Keil, u dä isch ja eggig. 

Offebar isch das Wort früecher o brucht worde, für Gebiet, wos e Hangrutsch het gä.  

Zum Ortsname Gün passt d Bezeichnig Güntere. Eso heisst es Quartier am Rand vom Dorf Äschlismatt, grad vis-à-vis vor B.Braun-Fabrig. Die Sach schynt ufe erscht Blick klar z sy: «Güntere» chunnt vom Personename Günter. Das isch aber nid eso. Afe einisch isch Günter hieumenang nid grad e hüüfige Personename gsy, im Ungerschied zum grosse Kanton im Norde. Drzue chunnt, dass no hüt uf de Charte e zwöiti Bezeichnig z finge isch: «Güntenen». Dä Ortsname geit zrügg uf ds schwyzerdütsche «Gunte». Das Wort isch brucht worde für ne chlyne Teich oder e Vertöifig mit Wasser – ds hüt gebrüchleche «Glungge» isch mit däm verwandt. 

Si Ursprung het das Wort im gallische «cumba», wo o für Mulde isch brucht worde. Da drus isch de ds authochdütsche «gumbito» entstange, wos sech nächär wyterentwicklet het zu «gunbet» u de zu «Güntene». 

Inere Urkunde usem Jahr 1341 isch dä Ort z Äschlismatt aus «Güntinun» feschtghaute worde, im 16. Jahrhundert de aus «guntinen» u inere Schrift vo 1654 steit z ersch Mau «Güntenen». 

Dass es im däm Gebiet vor Jahrhundert die einti oder angeri Glungge het gha, bewyse o d Ortsnäme näbedranne: D «Moosmatte» isch früecher äue o ender nass gsy u ir «Wanne» hets sicher o ab u zue Wasser gha.  




Queue: «Ortsnamenbuch des Kantons Bern», «Orts- und Flurnamen des Amtes Entlebuch», idiotikon.ch u wyteri. Aafrage: 034 409 40 05 oder zuercher@wochen-zeitung.ch

09.09.2021 :: Bruno Zürcher (zue)