Het äch öpper im «Buuchi» e grosse...?

Bim Ortsname Buuchi däicht me im erschte Momänt ane grosse Buuch. Es isch aber nid eso, dass die Ortsbezeichnig isch entstange, wüu e einstige Bsitzer uf guet Bärndütsch e wäuts Ranze hätti gha. Weme zum Byspiu ds Heimet Buchi ir Gmein Landiswiu aaluegt, de chönnt me o uf d Idee cho, dass dä Ortsname si Ursprung i dr Gländeform chönnt ha. Es het i dere Region auerlei Höger – o settig, wo mit e chly Fantasie usgseh, wie ne Buuch. Das isch aber o nid richtig. U öppis Dritts chani o no grad usschliesse: Es git ja im Ämmitau u Äntlibuech viu Ortsnäme mit «Buech», wo i Zämehang mit de Böim, wo Bueche heisse, sy entstange. Dr Ortsname «Buuchi» het aber o nüt mit settigne Böim z tüe. Ja, was de? E, das chunnt däich vom Buuche! Vom was? Das isch äue nume de ganz eutere Semeschter ä Begriff oder Lüt, wo zimli e Ahnig vo Stoff u Garn hei. Ds Verb «buche» meint nämlech ds Yweiche vo Stoff mit Louge. Meischtens het me drfür ganz eifach Äsche vo Houz gno. Die Technik isch sehr aut. Das gseht me o da dranne, dass es bereits i dr mittuhochdütsche Sprach für genau die Arbeit es Wort het gä: «biuchen». Inere Queue usem Jahr 1659 steit «wo das buchheüßlin gestanden». Mit «buchheüßlin» isch itze ds Huus gmeint, wo dinne buchet isch worde. Für die Arbeit z mache, het me sech äue aube chly zämeta. Me fingt nämlech no hüt veiechly guet über d Region verteut, Ortsnäme, wo uf ne Buuchi härewyse. Die z Landiswiu hani scho erwähnt, wyter hani no z Arni, z Bigle, z Langnau («bei der Bauche»), z Oberdiessbach, z Rüderswiu, z Louperswiu, z Wachsudorn u z Sumiswaud settegi Hüser gfunge. Obschon das Handwärk scho aut isch, sy die Ortsnäme nid autbeleit. Die meischte sy zwüsche 1800 u 1850 zerschmau erwähnt worde. Bsungers im Ämmitau isch ja d Härstelig vo Line wichtig gsy. Es cha vo däm här o guet sy, dass i gwüsse Buuchine ds Garn vo Fabrige isch gwäsche worde. Bi de meischte Ortsnäme aber, dörfti e grösserei Huus-Wöschete dr Ursprung sy. Es isch ja so, dass me früecher nume öppe zwöimau pro Jahr het gwöschet – denn drfür richtig.