Error compiling Razor Template (contact the administrator for more details)

Viu, wo rych sy gsy, hei o Gäut usglehnt

Uf dr Wäut gits no hüt verschideni Währige. Früecher isch aber sogar ir Schwyz mit verschiedene Münze zaut worde. Viu brucht worde sy d Thaler. So eine isch 40 Bärnbatze wärt gsy. Die Thaler oder Haubthaler het zum Byschpiu e Götti i Toufbrief ygwicklet. 

Wo me aber 1850 dr Schwyzer Franke het ygfüehrt, het me gmerkt, dass ärmeri Kantön hei bschisse u die Thaler e chly weniger schwär hei gmacht, oder meh Chupfer hei dry taa. Grad dr denn muusarm Kanton Zug het bschisse gha. D Zuger Thaler sy dütlech weniger wärt gsy, weder öppe dr Bärner Thaler. 

We eine Hüüfe Gäut het gha, de het är – wüus no kener Banke het gä – säuber müesse luege, wie me das Gäut aaleit. We öpper Gäut het bruucht, het är bimene Ryche müesse nachefrage, ob är Gäut überchiem u was dr «Herr» müess ha a Zeis. Dennume isch öppe so vier bis föif Prozänt üeblech gsy. Me het de aus Schuldner einisch im Jahr zum Glöibiger müesse u dä Zins bar zale. Es het o im Ämmitau gäng Lüt gää, wo meh oder weniger nume vo däm Gäut hei gläbt. Me het dene o Kapitalischte oder Rentier gseit. O no um 1850, wos doch scho die erschte Banke het gä, hets no rychi Lüt gä, wo houptsächlech vo ihrem Gäut gläbt hei. 

Die erschte Banke im Ämmitau sy um 1820 entstange. I de meischte Fäu sy das Gnosseschaftsbanke i de Dörfer gsy, wie d Ersparniskasse Louperswiu. D Gschäftslüt vom Dorf sy de o d Chunde u d Gäutgäber gsy, aber me het o Gäut aus
Sparylage aagno. Ersch so um 1850 sy de d Amtsbanke gründet worde. Fasch aui Amtsbezirke im Kanton Bärn hei ei oder zwo Banke gha, meischtens eini für die ganz sichere Spar- und Hypothekegschäft u eini für die «riskantere» Sache wie d Firmekredite. O im Amtsbezirk Signou isch das so gsy, da hets d Ersparniskasse gäh u d Bank in Langnou. Dass es dene Banke guet isch gange, bewyse die prachtvoue Bankgebäude, das vor Ersparniskasse isch 1890 im Stil vor Nöirenaissance bout worde u ds Gebäude vor Bank in Langnou isch e Neo-Rokoko-Bou vo 1908. Beid Banke gits hüt nümme, si sy vo angerne Banke übernoh worde.

01.04.2021 :: Hans Minder