Im Gebiet Luchtere hets sehr moosige Bode gha. / Bild: Bernadette Waser-Unternährer (wbe)
«Luchtere» ligt im Taubode zwüsche Äschlismatt u Schüpfheim, grad näb dr Wissämme. Dä Ortsname isch zimli einzigartig – nid nume im Gebiet vor «Wuche-Zytig», sondern ir ganze Schwyz. Dr Ursprung vo däm Wort isch nid bis itz Detail klärt. Es dörfti aber ursprünglech usem Slawische cho u när dür die mittuniederdütschi Mundart verbreitet worde sy. Im Nord-dütsche fingt me no hüt – äbefaus i Ortsnäme – ds Wort «Luch». Es handlet sech um grossi, moosegi Gebiet. Vor auem im Bundesland Brandeburg, wo a Pole gränzt, heisse grossi Gägende eso.
Ds Gebiet «Luchtere» ir Gmein Äschlismatt-Marbach passt vor Laag här beschtens zu däm Wort: Es ligt im Taubode u isch sicher früecher sumpfig gsy. Das zeigt sech zum Byspiu a dr Bezeichnig «Luchternmösli», wo imene Dokumänt usem Jahr 1665 mit «ds moos in der luchtern» beschribe isch. «Luchtere» säuber toucht bereits im Jahrzytbuech vo dr Pfarrei Äschlismatt usem 16. Jahrhundert uf. D Schrybwys het im Louf vor Zyt geng ume chly gänderet: «Luchtern», «Luchteren», «Luochteren» – einisch sogar «Lutheren» – u im Jahr 1801 zum erschte Mau «Luchtere».
«Lüchtersmoos» isch es Gebiet zwüsche Schüpfheim u Flüehli. Gnau gno fingt me das Moos öschtlech vo dr Chrutacherbrügg oberhaub vor Lammschlucht. Das dä Flurname dr glych Ursprung het wie «Luchtere», zeigt sech unger angerem amene Ytrag im Hohwaudbuech usem Jahr 1433. Dert steit nämlech «Luchtersmoss» drinne. Rund 200 Jahr speter isch de zum erschte Mau «Lüchter-», statt «Luchter-» -notiert worde.
D Schrybwys «Lüchtersmoss» usem Jahr 1433 dütet mitem «s» zwüschedrinne ja eigentlech ufne Personebezeichnig häre – «ds Moos vom Lüchter». Eso wie ds Bunihus früecher amene Maa het ghört, wo me Buni het gseit. E Personebezeichnig «Lüchter» isch aber nid bekannt – es isch höchschtens müglech, dass öpper umgangssprachlech eso isch benamset worde.
Was d Dütig vo «Lüchtersmoos» aabelangt, steit auso ds Wort «Luch» im Vordergrund. Das, wüu das Land dert obe no hüt sehr moosig isch u i de erschte Yträg o «Luch» steit.
Queue: «Ortsnamenbuch des Kantons Bern», «Orts- und Flurnamen des Amtes Entlebuch», idiotikon.ch u wyteri. Aafrage: 034 409 40 05 oder zuercher@wochen-zeitung.ch