Dert isch e stämmegi Quercu gstange

Ort u Näme:

Euteri Ortsnäme, wo miteme «Q» aaföö sy ganz dünn gsäit. Das wäri angersch, we mir im ämmitau oder äntlibuech e See hätte – u chly meh wäutsche Charme. De hättis sicher amene Ort e «Quai». Oder e grossi Stadt miteme aute «Quartier».

I de Verzeichnis vo de historische Date hani hieumenang nume ei «Q»-Ortsname gfunge u das isch de ersch no eine, wo hüt nümme gebrüchlech isch. Imene Dokumänt vo 1357 steit «Rodulphus de Quercu». Ds erschte Wort chame aus «Ruedi» übersetze, bim zwöite wirds e chly schwieriger. «Quercu» isch latinisch u bedütet «Eiche». Gwohnt het dä Ruedi zimli sicher uf däm Heimet, wo hüt churz u dütsch «Eich» heisst u ir Neechi vo Signou-Höchi ligt. No hüt stöh dert grossi Böim, aber es sy Linge.

I ha scho no Yträg gfunge miteme Q am Aafang, aber kenner Ortsnäme. «Queue», vor auem für Wasser gits ja hie ganz mängi. Aber ds hochdütsche Wort «Quelle» isch hie nid gebrüchlech gsy. Me het däm ender «Brunne» gseit. We ds Wort «Quelle» uftoucht, de meischtens i Beschribe, wo bsungrigs Wasser z finge isch, vor auem settigs, wo ysehautig isch. Brucht worde isch das i Bäder, wos im ämmitau u äntlibuech e ganzi Zilete het gä. A viune Orte isch dr Name blibe, obschon es scho lang ke Badastaut meh git: Ds Chrummhouzbad im Heimisbach oder ds Tannetubad z Landiswiu ghöre da drzue. Es git aber o Ortsnäme, wo «bad» usegheit isch. Z Zäziwil gits zwöi Hüser, wo Höli heisse (die wärde dr Momänt grad nöi bout). Dert isch offebar o badet worde. Uf au Fäu isch «Hölibaad» i de Amtsrächnige vo 1766 erwähnt. Ds glyche isch bim Wyler «Fous» öschtlech vo Oberburg passiert. Imene Dokumänt vo 1653 steit no «Faussbad» u ähnlech sy die Hüser o no im Jahr 1725 beschribe worde – um 1850 isch
de offebar uf «unger» u «ober Faus» gwächslet worde. Umgekehrt isch es bim «Badschwand» gange, amene Heimet chly südlech vom Blapbach, wo aber zur Gmein Eggiwiu ghört. Das isch nämlech früecher nid ganz eso gschribe worde. Imene Urbar vo 1530 steit nämlech «Badÿschwandt», dr erscht Teu meint e Persone-name. «Badÿ» tönt im erschte Momänt no ganz gmüetlech. Dä Name isch aber useme Wort entstange, wo aube «Kampf» bedütet het.



Queue
«Ortsnamenbuch des Kantons Bern», «Orts- und Flurnamen des Amtes Entlebuch», www.idiotikon.ch u wyteri. Aafrage: 034 409 40 05 oder zuercher@wochen-zeitung.ch
10.10.2019 :: Bruno Zürcher (zue)