Error compiling Razor Template (contact the administrator for more details)

Läberli, Nierli, Zunge u angeri Delikatesse

Chaubsläbere isch hüt e Delikatesse u wäge däm o tüür. Zur Zyt vo dr Frou Rytz, auso um 1835, isch das günschtig gsy. Sy het die ganzi Chaubsläbere ghuttet u de a mehrere Steue töif ygstoche u dert guete feisse, ­wysse Späck dri gstosse. Nachhär söu me die Läbere mit Anke  überere schwache Gluet brate u drzue gäng dräie. We die Läbere vo aune Syte guet aabrate isch, de chunnt Wasser u Wysswy draa, Zibeli , Zitrone-Rinde, ­Nägeli, Pfäffer,  Mayoran u de muess das öppe e Dreiviertu­stung chochet. Zum Serviere tüeg me de e guete Anke näh, dä im Pfänni uslaa u Mäu drzuegäh, dass es e schöni Sosse gäb, wo me äbe de dr Chochsaft vor Läbere tüeg ­bruche zum Verdünne u Würze. Es het im Chochbuech no meh Läbere-Rezäpt drinn. D Frou Ryzt tuet die Läbere meischtens rächt  lang choche. Was zu dere Zyt o isch gmacht worde, isch Chaubschopf. Drzue het me ds Fleisch vom Chopf abtrennt u de das wie Vorässe kochet. Me cha das nachhär mit ere Zitrone- oder Morchlesosse mache. I weiss no us minere ­Jugendzyt, das me das Gricht o mit Süesswy wie zum Byspiu Madeira het gwürzt. Drzue het me Teigware oder Härdöpfustock gmacht. Das Menu mit Chaubschopf hani dä Früehlig imene Beizli z Bärn gseh u de hei mir das grad usprobiert. Es isch guet gsy. Eini vo mine ­Kolleginne isch vo Gänf gsy u die het das kennt. Me chönn das bi ihre daheime i ender ­traditioneue Beize o hüt no ha. Piuze sy dennzumale, wo das Chochbuech isch usecho, sehr umstritte gsy. Gsammlet im Waud isch vor 1900 so guet wie nüt worde. Me het i dr ghobene Gastronomie nume grad Trüffu u Morchle kennt. I ha no nie es Bärner Rezäpt vor 1900 gfunge, wo zum Byspiu wäre Steipiuze kochet worde. I weiss no, dass me i de 1970er- Jahr Chaubsnierli het i de Gaschthöf serviert, mit Flambiere u am ganze Zirkus. Das hani im Buech vo dr Frou Rytz nid gfunge, aber me het dä Teu vom Rügge mit de Nierli zum «Nierebrate» gmacht. So wie i das ­Rezäpt ha verstange, het d Frou Rytz so ne Art Roubrate gmacht. 

We de ds Chaub einisch gross isch worde, gäb de das am Schluss Rindfleisch. D Frou Rytz schrybt zum Thema Rindsfleisch, dass me de das gäng öppe vier bis föif Stung müess choche, we das de söu ling ­wärde. Was me o hüt no öppe i Metzgereie gseht, isch dr Ochsemuusalat. U für dä hets es ­Rezäpt. D Frou Rytz tuet fasch aui Rindsbrate entweder ylege – so wie für Suure Mocke – oder de ömu guet spicke mit Späck. E bsungeri Delikatässe isch im 19. Jahrhundert natürlech d Rindszunge gsy. Die het früecher der Buur nid dörfe ässe (nei, u o nid Büüri) – die het är sim Landvogt müesse abliefere. Zungefleisch isch Herrefleisch.

30.11.2023 :: Hans Minder