Error compiling Razor Template (contact the administrator for more details)

Dert, wo me d Söi ghüetet het

Dr Kanton Luzärn isch ja bekannt drfür, dass dert d Bure bsungers viu Söi hei. Was d Ortsnäme mit däm Tier betrifft, wird me aber im Ämmitau meh fündig aus im Äntlibuech.

«Söibärg» fingt me im Schangnou amene stotzige Bord im Buembach. Dä Ort isch scho 1632 aus «Süberg» erwähnt. Grad es ganzes Täli nach de Söi benamset worde isch ir Gmein Trueb, ganz hinger im Brandöschgrabe. Dert gits dr «vorder», «mittler» u «hinder Säuberg». E uffäuige Hoger heisst de no «Säubergknubel». We mes mau uf dä Chnubu het gschafft, isch es de nümme wyt bis uf Lushütte ueche – de wüsse itz ömu d Wanderer unger öich Läserinne u Läser öppe, wo dass das isch.

E «Söiacher» gits wyter bi Oberburg u z Hütlige heisst e Ort «Säubrunne». Vomene Brunne, gmeint isch da eigentlech e Wasserqueue, gseht me dert hüt nümme. Das verwungeret nid, we me weiss, dass die Sach scho chly euter isch. «Der Suewbrunnenacher» steit imene Urbar usem Jahr 1531 u das isch äbe dä z Hütlige.

I dr Gmein Röthebach fingt me dr «Säubodenwald». Dass es grad imene Waud e Name git, wo uf das Tier häredütet isch ganz normau. D Söi sy vor Jahrhunderte mit Eichle u Bueche-Nüss gmäschtet worde.

Uf d Aupe wärde no hüt öppe Söi mitgno, wo när d Schotte vom Chäse überchöme. Früecher sy no meh Söi z Bärg. 

I ha im Gebiet vor «Wuche-Zytig» nume ei Ort gfunge, wo d Bezeichnig eidütig wäge Wiudsöi isch entstange: ds Wiudsöigrebli bi Gmünde ir Gmein Langnou. Es isch guet müglech, dass dert öppe Wiudsöi gsuulet hei.

I ha ja am Afang gschribe, dass es im Äntlibuech nid viu «Söi»-Ortsnäme gäbi. Gfunge hani aber scho, u eine drvo de no e ganz bequeme: «Säunäst» ir Gmein Flüehli. Agäblech heig dert emau e Sou gfärlet – auso Jungi gebore. Es isch aber eso, dass die Gländesteu scho imene früechere Dokumänt vo 1782 isch erwähnt worde u dert steit eifach «Säuloch». Wyter hani no «Säuschache» gfunge. Eso heisst e Ligeschaft bi Flüehli. Dr Zuesatz «-schache» dütet druf häre, dass das Land a ds Wasser, hie d Waudämme, gränzt. Hoffentlech isch nie e Sou unfreiwillig ga bade!

28.09.2023 :: Bruno Zürcher (zue)