E luschtegi Foto vo Schwyzer, wo um 1900 z Russland hei gläbt. / Bild: zvg
Zimli viu Ämmitauer hei dahei zweni z Ässe gha u hei ds Glück im Ussland gsuecht. Aagfange het das um 1670. Denn sy rächt viu Familie wägem Rächt usgwanderet, dass dr Jüngscht dr Hof überchunnt u die angere nüt. Nach em 30-jährige Chrieg (1618 bis 1648) im Dütsche sy ganz Landstriche wie usgstorbe gsy. Für d Fürschte het das gheisse: kener Ungertane, kener Ynahme. Auso hei si ir Schwyz nach Bure gsuecht. Z Rheinland-Pfalz oder im Saarland fingt me no hüt ganz viu hiesegi Vorfahre. Einisch isch e Familie Brand bi mir uftoucht, wo us dr Pfauz isch cho u dert tuet winzere. Ihrer Vorfahre sy 1670 vo Louperschwiu furt. O Geissbühler, Mosimaa u Kirchhofer hani gfunge.
1780 isch e «Georg Ludwig Gerber» aus Perüggemacher uf Moskou. 1813 isch är vom Zar sogar zum cheiserlich-russische «Hofrath» ernennt worde.
I preussische Dienschte isch e Fankhuser vo Zoubrügg. Är isch speter ume zrüggcho u het i sim Wohnegli hinger dr Türe dr Chünig Friedrich dr Gross i Läbesgrössi ufgmaut – me cha das hüt no gseh. Ab 1830 sy de o Hirte, Vehzüchter u Chäser iz Oschtdütsche. Mir kenne ja hie dr Tiusiter-Chäs. Tiusit isch z Oschtpreusse u heisst hüt Sowjetks. Dr Johann Authus vo Risisegg het
z Sonthofen z Bayern es Chäsgschäft ufzoge u isch rych worde derby. Z Ängland hets öppe
o Lüt mit Schwyzer Wurzle. Meischtens sy das Bärner Soudate gsy, wo nach dr Uflösig vor Schwyzer Frömdelegion 1856 sy dert blibe. E Mister «Borkholder» het my scho vor Jahre nach sine Vorfahre vo Rüegsou gfragt.
Z Skandinavie isch es vor auem Finnland, wo Ämmitauer
Nachfahre läbe. Fasch aui sy
ursprünglech Chäser gsy.
Z Öschtrych fingt me fasch kener Ämmitauer. Katholisch haut! Aber settig, wo uf Ungarn oder i ds hüttige Rumänie sy gange, hani de scho gfunge.
Vor auem aus Viehzüchter u Chäser het o dr Zar vo Russland tüechtegi Bure gsuecht. Dene het är sogar d Reis zaut! E Buur us Oberdiessbach het die Aawärter de usegläse u när uf Russland
(i ds hüttige Gerorgie) gschickt. Viu sy i de 1930er-Jahr vom Stalin heigschickt worde – aber es git no hüt Russe mit hiesige Wurzle. I Süde isch me aus junge Ämmitauer gärn ga chriege.
Dr Dienscht bi de Chünige vo Neapu oder von Turin isch beliebt gsy. Aber o der Papscht
het bis 1870 no e bärneschi Kompanie gha – me het bis denn o aus Reformierte chönne für e Papscht dr Gring la yschlaa!