Das isch mittler Brünsbärg. Es git o no dr vorder u dr hinger. / Bild: Pedro Neuenschwander (pnz)
«Brünsbärg» isch e sehr exklusive Ortsname. Dä gits ir ganze Schwytz nume grad a eim Ort: im südöschtlechschte Zipfu vor Gmein Oberburg. Drfür gits de dert o grad dr «vorder», dr «mittler» u dr «hinger Brünsbärg».
Woni die Heimet mit dere Bezeichnig ufere Charte ha entdeckt, hani spontan däicht: Was isch das für ne Brunz, wo däm Ort dä Name het gä.
I cha nech beruehige: Mit Brunz i däm Sinn het dä Brünsbärg nüt z tüe. Es git aber scho Ortsnäme, wo das angersch isch. So isch z Utzischtorf e «Bruntzenmatten» scho 1437 erwähnt worde u im Saaneland im Oberland es «Bruntzenmos». Dir gseht: Scho üser Vorfahre hie hei gwüsst, sech z benäh.
Zrügg zum «Brünsbärg». Zu dene Heimet öppis us ihrere Gschicht z finge isch gar nid so eifach. Das ligt sicher o da dranne, dass dä Ortsname no zimli nöi isch. Ufere Charte vo 1878 steit dert no «Bräunsberg» u i no eutere Dokumänt hani «Bräunsperg» u «Brünisberg» gläse.
Es chönnt auso öppis mit em Name «Brun» z tüe ha. Dä Familiename isch unger angerem z Lützuflüeh, z Heimiswiu u z Rüegsou autbeleit. Entstange isch dä Familiename, wie viu angeri o, useme Personename.
U hie wirds intressant – ömu für mi: Brun isch nämlech d Churzform vo Bruno oder Bruni!
So gseh isch auso dr «Brünsbärg» ds bärgige Gebiet vom Bruno!
Me chönnt natürlech itze no frage, öbs de nid öppis mit dr Farb brun z tüe heig – so ähnlech wie bi de Röthlisbärger, wo äbe o vom Röthlisbärg chöme u dä isch zu dere Bezeichnig cho, wüu dert dr Härd uffäuig rot isch gsy. Dr Grund isch übrigens dr höch Aateu a Yse im Bode, wo zu dere Färbig gfüehrt het.
Bim brun isch das e chly angersch. Das Wort isch i üsem Sprachgebruch nid für ds Ärdrych brucht worde. Wou aber für angersch. «Brüneli» oder «Brüni» isch lut em schwyzerdütsche Wörterbuech aus Bezeichnig für bruni Tier, auso öppe e Chue oder es Ross, brucht worde.
D Farb Brun chunnt o aus Ursprung vo de Personenäme Bruno oder Brun i Frag. Ganz klärt isch die Sach aber nid.