«E Löu, e blöde Siech, e Glünggi u ne Sürmu» heissts im Lied vom Mani Matter. Das Lied isch mir i Sinn cho, woni z Sumiswaud ir Neechi vom «Löhli» bi düregfahre. I wett hie scho mau entwarne: Miteme Löu, auso e ender guetmüetige Trottu, het die Ortsbezeichnig nüt z tüe. «Löu» isch verwandt mit «lalle». «Löhli» hingäge meint es chlyses Wäudli. Dr Ursprung isch dä, dass i settigne Wäudli isch Lohe für ds Gärbe gmacht worde.
«Siech» isch im Verglych zum «Löu» de scho dütlech heftiger. Das Wort meint ja, öpper, wo Lepra het. E Begriff isch sicher viune ds Gebiet «Sieche» im Eggiwiu. Z Zäziwiu gits wyter no ds «Siechewäudli». Äbefaus scho im 15. Jahrhundert isch «Siechen» bi Herufinge erwähnt. «Sieche» stammt vom authochdütsche «sioh» ab, wo chrank u schwach bedütet. D Ortsnäme sy i fasch aune Fäu entstange, wüus e Verbindig zumene Siechehuus git. Bi «Sieche» im Eggiwiu weiss me, dass die ehemalegi Stiimoosaup (hüt Unger Sieche) zum Siechehuus z Bärn het ghört u dr «Siechewaud» vo
Zäziwiu zum Siechehuus ir «Leime», weschtlech vom Dorf.
Mir chöme zum Sürmu. Zimli missmuetig muess nech säge, dass es kener Ortsnäme mit däm Wort git.
E Glünggi sinersyts isch lut em Idiotikon eine, wo geischtig u körperlech nid grad i Höchscht-form isch u dür das ganz e schlaffi Hautig het. Ds Verb «glungg», wo hie dr Ursprung isch, meint öppe ds Glyche, wie «plampe». I de Ortsnäme gits kener «Glünggine» – es wär ja äue o nid grad sehr bequem, amene Ort z wohne, wos geng chly hin u här plampet. «Glungge» tönt ganz ähnlech u da gits ja e ganz bekannte Ortsname: Ds Heimet «Glungge», wo me vo de Gotthäuf-Fiume här kennt. Z Chonufinge isch übrigens scho imene Urbar vo 1531 äbefaus e «gluncke» erwähnt. «Glungge» isch eigentlech wägem Grüsch entstange, wo me ghört, we Rägetröpf ine Glungge gheie – de machts nämlech «glungg, glungg, glungg». U de isch auso klar, dass «Glungge» u «Glünggi» sprachlech nüt mitenang verwandt sy – we o vilech dr eint oder anger Glünggi mau ine Glungge trappet isch. Wie het scho dr Mani Matter gseit: «Schimpfwörter sy Glücksach!»
Queue: «Ortsnamenbuch des Kantons Bern», «Orts- und Flurnamen des Amtes Entlebuch», idiotikon.ch u wyteri. Aafrage: 034 409 40 05 oder zuercher@wochen-zeitung.ch