Höch über Schüpfheim isch mir dr Ortsname «Volischwand» y ds Oug gstoche. Wüu das amene Abhang ligt, hani spontan e Zämehang mit «Fall» vermuetet. Das isch offebar aber nid dr Ursprung vo däm Ortsname.
I dr eutischte Urkunde, wo dä Ort vorchunnt steit «Volchliswandon». Interessant isch hie vor auem dr erscht Teu «Volchli». Dr «i» am Schluss dütet uf ne aute Personename häre, zum Byspiu «Folcho». Interessant a däm Personename isch no, dass är usem Authochdütsche «folch» isch biudet worde u das bedütet so viu wie «Vouk».
Die erschti Erwähnig vo däm Ortsname stammt usem Jahr 1287 u o d Sprach- u Ortsnameforschere Erik Waser schrybt zu «Volischwand», dass das eine vo de eutischte Äntlibuecher Siedligsnäme syg. I däm Ytrag, wo auso rund 750-jährig isch, steit «Wernherus de Volchliswandon» – das Gebiet het auso scho lang nümme am «Folcho» ghört. «Volchliswandon» isch scho e feschte Begriff gsy u dr Bsitzer äbe dr «Wernherus», hüt würd me «Werner» säge. Dä Vorname passt eigentlech guet zum «Folcho», wo ja «Vouk» bedütet. «Wernherus» bedütet zwar nume es «Heer», aber immerhin es «wehrhafts» oder «bewahrts Heer». Dr zwöit Teu vo «Volchliswandon» würd me hüt aus «Schwand» schrybe. Das chunnt vom Verb «schwinden» eigentlech müesst me «zum schwinden bringe» schrybe; die Lüt, wo das Gebiet hei urbar gmacht, hei das nämlech zersch müesse rode u de hets viu Büsch u Böim gha, wo hei müesse verschwinde.
Die hütegi Schrybwys «Voli-schwand» isch übrigens scho im Jahr 1551 zersch Mau brucht worde. Me fingt aber o Variante: «Wollischwand» oder «Vollischwand».
Das Wort bringt mi grad zumene angere Ortsname: «Folle». E so heisst e stotzige Grabe grad näb dr Marbachegg. Ds ganze Gebiet heisst «Follewald».
Dä Waud isch wäg sire Form zu dere Bezeichnig cho. E Folle isch e Trichter, meischtens us Houz, wo me für Miuch het brucht. Unger inne hets es Sieb oder – wieni im Idiotikon ha gläse – Tannchries, für d Miuch z siebe. Besser bekannt isch das Ding äue viune vom Bättruef här, wo me im Aupsummer o hüt no hie u dert cha ghöre.
Queue: «Ortsnamenbuch des Kantons Bern», «Orts- und Flurnamen des Amtes Entlebuch», idiotikon.ch u wyteri. Aafrage: 034 409 40 05 oder zuercher@wochen-zeitung.ch