Die Sach isch dunku u undurchsichtig

Wo Rouch isch, isch Füür. U wo gfüüret worde isch, hets Ruess. Wie aber chunnt dä Ruess ufne Acher? I ha nämlech im Gebiet vor Wuche-Zytig grad föif Ruessächer gfunge. 

Dr eutischt isch imene Dokumänt usem Jahr 1329 erwähnt: «Ruossacher» i dr Gmein Waukringe. Im Urbar vo Interlakenhaus usem Jahr 1542 steit dä Acher o u es wird o no meh klar, wo dass dä Acher isch gsy. Är stoost nämlech «an die Ried­matte» bim Wyler Wikartswiu. 

Dr «Russacker» ir Gmein Oberburg isch zerschmau im Topographische Atlas vo 1871 erwähnt. Dr Ruessacher z Bigle isch offebar nume mündlech überliferet worde, was bimene Acher nüt Bsungrigs isch. 

Bim «Ruossacher» z Bränzikofe isch de hingäge scho im 15. Jahrhundert klar gsy, wo das dä isch. Dä isch im Thorbärger Urbar vo 1498 erwähnt. Gmäss däm Ytrag ligt dä «Ruossacher» grad «allenthalb an der alment». U de hets no z Chonufinge e sone ruessige Acher gä. Dä isch äbefaus im Thorbärger Urbar vo 1498 z finge u o dert isch klar, wo dä isch gsy: «stost uff das mos».

Warum het me dene Ächer eso gseit? Bi däm Ruessacher z Chonufinge dörfti d Farb e Roue gspiut ha. Imene Moos hets ganz dunkle Härd, fasch wie Ruess. Wyter chunnt o die fynchörnegi Konsischtänz vom Bode i Fraag. 

U de muess me no a angeri Sache däiche: Sit Jahrtuusige wird Acherbou betribe. Drby het me scho früech probiert, d Böde z verbessere – unger angerem mit Ruess, wo me dert het gströit.   

Bevor me chönne acheriere, hei die Lüt das Land überhoupt müesse urbar mache, u das het me unger angerem mit Füür gmacht u de hets när dert o Ruess gha. 

E so e ruessegi Steu hets äue chly öschtlech vo Bowiu gä: «Ruessech» heisst dert es Heimet. Dä Ortsname isch o scho autbeleit, die erschti Erwähnig fingt me im Urbar vo dr Herrschaft Signou usem Jahr 1547. 

I ha ja scho viu Müglechkeite ufzeut, warum die Ortsnäme entstange sy. Es git no eini meh: Dr Familiename Ruoss/Ruess. Dä isch z Louperswiu autbeleit. E Zämehang mit eim vo dene hiesige Byspiu hani aber nid gfunge.