Ds Gebiet Sidemoos geit ueche bis uf d Marbachegg. / Bild: Bruno Zürcher (zue)
«Sidemoos» heisst es längzognigs Gebiet z Marbach, wo quasi vom Dorf bis ueche uf Marbachegg geit. Chly nördlech vor Marchbachegg fingt me de o d «Sidemoosflue», wo dr höchscht Punkt vo dene Ortsnäme isch. Bis ache i ds Tau fingt me grad es paar Variatione: «Ober» u «Under Sidemoos», «Sidemoosweid», «Sidemösli» u «Sidemoosgrabe». Nümme gebrüchlech sy offebar «Sidemoosknubel», «Sidemoosschilt» u «Sidemooszopf».
Im Gebiet vor «Wuche-Zytig» ha ni nume no grad ei einzige wytere Ort gfunge, wo sicher e Zämehang mit «Side» het:
«Sidewang», es stotzigs Bord ir Gmein Langnou.
Mit dr Härstellig vo Side dörfte die beide Ortsnäme aber nüt z tüe ha, obschon o nördlech vo de Aupe vor auem Sidegarn isch gwobe worde.
Dr Ursprung isch bi dene zwe Ortsnäme ender bi Pflanze z finge. Afe einisch i Frag chunnt ds Sidegras, wo o aus breitblätterigs Wullegras bezeichnet wird. Dä Name hets übercho, wüus obe a de Stängle aube so schöni wyssi Wullebüschle het. Das Gras chunnt uf moosige Böde no
hüüfig vor – vo däm här passt dr Zuesatz «-moos» z Marbach beschtens.
I Frag chunnt no e zwöiti Pflanze: das isch Kleeside. Das isch e ender säuteni Schlingpflanze, wo sech aus Schmarotzer vo angerne Pflanze ernährt. Wüe die offebar gärn a Nessle uechechlätteret, het si o d Bezeichnig Nessel-Seide übercho.
Dass die Pflanze, vor auem ds Wullegras, scho vor Jahrhunderte isch gwachse, zeigt die früechi Erwähnig am Bispyu vom Sidemoos z Marbach: «Sÿdenmooss» isch 1663 im Verzeichnis vo de kassierte Gülte notiert worde.
1668 isch mit «Sidenmooss» scho fasch die hütegi Schrybwys brucht worde.
Ygangs vo Trueb gits e Ort, wo ds Wort «Side» o drinne isch: «Sidele». Mit däm edle Stoff het das aber nüt z tüe. Dr Ursprung isch ds schwyzerdütsche «Sidel». Das Wort bezeichnet e Sitzglägeheit. Dä Ort, wo me am eifachschte über die schöni Houzbrügg – äbe d Sidelebrügg – erreicht, dörfti si Bezeichnig wäg dr Topographie ha übercho. «Sidele» isch e Ahöchi obere stotzige Flueh, wo bis i ds Trueb achegeit. Es gseht mit chly Fantasie us wie ne Hocker überem Tau.