Error compiling Razor Template (contact the administrator for more details)

Neueschwanders hei klari Wurzle

Miner Häufer u i hei itze grad mit em Buech vo Eggiwiu aagfange. I ha Eggiwiu bis itz nid so guet kennt. Bim zeue vo de aute Familienäme, auso die, wo scho vor 1798 sy Bürger vo Eggiwiu gsy, chunnt me uf 62 verschideni Näme. Da hets settig, wo hüfiger sy, wie Stouffer, Schänk, Liechti u Lehme, aber o Jenni u Haudimaa, Gärber u Bichsu. Drnäbe gits o säuteni Näme, wie Bärfuess, Ermu, Knöiss oder Krall. 

Ei Name isch ganz sicher vo Eggiwiu, nämlech Nöieschwander. Dr Ortsteil Nöieschwand ir Gmein Eggiwiu isch so gross, das es hüt no es Schueuhuus het. Nöieschwander isch e Name, wo me houptsächlech im Ämmitau kennt. 

Gfragt nach däm Name het mi e Gymeler vo Frouefäud. Är syg Bürger vo Eggiwiu u wüssi o, dass si Urgrossvater i dr Neechi vo Krüzlinge heig e Hof übernoo. Wo genau aber im Eggiwiu die Nöieschwanders här syge, wüss är nid, das würd ne de äbe interässiere! 

Scho im Jahr 1357 het e «Heninus de Nüwenschwant» us der Chiuchgmein Signou ire Urkunde aus Züge ghoufe. Neuenschwand het denn no zu Signou ghört, d Ufteilig i Signou u Eggiwiu isch ersch im Jahr 1648 gmacht worde. Die eutischte Yträg vo Nöieschwander i de Toufbücher vo Eggiwiu sy aber nid öppe vo Nöieschwand gsy, sondern vo Schangnou u Läber. Usegfunge hani no, dass 1538
e Nöieschwander bim Gspräch zwüsche de Reformierte u de Töifer drby syg gsy. 

Näbe Eggiwiu gits Nöieschwander o i de Gmeine Langnou, Lützuflüeh, Rüederswiu, Signou u Trueb. Die vo Langnau fingt me scho früech im Wäutsche; uf auf Fäu hei sech z Sernaclens u Les Côte-aux-Fees scho vor 1900 Langnouer la ybürgere. Scho no spezieu isch, dass e Bänz Nöieschwander um 1580 es paar Jahr Herr vo Wartestei oberhaub vo Zoubrügg isch gsy. Si Nachkomme isch aber im
Burechrieg dra cho, wüu är de Bure het ghulfe. Wäg de Eggiwiuer u de Langnouer Nöieschwander, wo früecher sy Töifer gsy, gits rächt viu über d Gschicht vo de Nöieschwander vo dert. Z Pennsylvania gits Nachkomme, wo sich aber hüt «Neiswander» oder «Niswender» nenne.   

Dr Name chunnt auso vo dr Ortschaft, u das Nöieschwand «Neuenschwand» isch äbe e Ort, wo me ersch spät het grodet. Im «Ört u Näme» hani mau gläse, dass «Schwand» vom Wort «schwinden» chömi. Es isch e typische Rodigsortsname. Me het dr Waud grodet für nöis Land z gwinne. Jedefaus chöm de Name Nöieschwand in
Eggiwiu scho um 1250 ume ire
Urkunde vor. Dr Vorteil vo so Land isch für e Buure gsy, dass me nid viu oder sogar gar nüt a Stüre het müesse zahle. I de Urkunde heissts de aube, dass dr Hof «frei, ledig u eigen» syg.

22.07.2021 :: Hans Minder