Dank Ortsnäme blybe Wörter im Gebruch, wo süsch äue längschtens vergässe wäre. Das isch o bi Spottnäme so – ömu ig bruche ds Wort «Chlütti» nie. Das meint lutem Idiotikon öppis Plumps oder Unordentlechs. «Chlütte», eso het früecher es Heimet ir Gmein Affoutere gheisse, geit uf das Wort zrügg.
«Spränzel» heisst es Heimetli a dr Gränze vo de Gmeine Lan-diswiu u Arni. Die einzigartegi Ortsbezeichnig toucht zersch Mau im topographische Atlas vo 1870 uf. «Spränzu» seit me ja amene magere u ender schwache Mönsch. Ds schwyzerdütsche Wort «Spränzel» meint de o e dünni Latte. Wie dr «Spränzu» zu sire Bezeichnig isch cho, isch nid ganz klar. Es chönnt drmit zämehange, dass das Heimet nid sehr gross isch, müglech isch aber o, dass e früechere Bsitzer e richtige Spränzu isch gsy.
Nid wyt furt vo «Spränzu» isch «Girgu». O das gits aus Orts-name. Weme vo Hasli Richtig Biembach fahrt, de gseht me churz vor dr Stampfi rächts obe es stotzigs Wäudli u das heisst «Girgel». Dä Schlämperlig geit äue uf ds authochdütsche «girgila» zrügg, wo d Zuckerwurzle meint. Die Pflanze, wo chly ähnlech usgseht wie Chirbele, isch vor auem im Oschte vo Europa aabout wurde. D Wurzle sy läng u dünn u gä nid grad e grossi Ärnt. Wüu d Ärnt zimli sicher im stotzige Gebiet «Girgel» o nid grad überwäutigend isch gsy, isch dä Name entstange.
«Cheib» isch de es glöiffigs Fluechwort u es gruusigs drzue. Es meint Aas oder o e Lyych.» Wüu früecher toti Tier sy verlochet worde, gits o grad es paar Ört, wo eso heisse. Z Chonufinge isch dr «keyben Acher» überliferet oder im Trueb dr «keyben graben». Aber o ds Schimpfwort an sich fingt me imene Ortsname: «Cheib» seit me nämlech amene Strassestück zwüsche Obergoudbach u Hämlismatt, Gmein Arni: Dert isch nämlech dr Wäg stotzig wiene Cheib.
Isch nech scho ufgfaue, dass i nume männlechi Schlämperlige erwähnt ha? Mir mache itz no öppis für d Glychberächtigung. Mängisch isch nämlech eini e richtegi Täsche. U das gits aus Ortsname, oder hets gä. Imene Urbar vo 1539 isch «taesch acherr» erwähnt, wo hingerem Schloss Trachsuwaud syg gsy. Die Bezeichnig het zimli sicher e Gländemulde gmeint.
Queue: «Ortsnamenbuch des Kantons Bern», «Orts- und Flurnamen des Amtes Entlebuch», www.idiotikon.ch u wyteri. Aafrage: 034 409 40 05 oder zuercher@wochen-zeitung.ch