Mir säge «Dähle» – oder o «Föhre».

Dä Bytrag dräijt sech umne Boumart, wos e ganzi Zilete vo Bezeichnige git. Hieumenang säge viu «Dähle», meh u meh redt me aber o vo «Föhre». Ds Dütschland hingäge isch für die Böim ds Wort «Kiefer» die hüfigschti Bezeichnig. Gmeint isch geng ds Glyche.

Ortsnäme mit «Chifere» oder «Föhre» gits im Ämmitau u Äntlibuech kener. Zwe hani aber gfunge zum Wort «Chien». Bis i ds 19. Jahrhundert yche isch dr «Chienspan» ds hüüfigschte Belüchtigsmittu gsy. Drzue het me es Stückli Houz, wo viu Harz het gha, aazündet. Am meischte brucht, het me für das, ds Houz vor Dähle oder äbe Föhre oder Chifere, was Dir gärn heit. Im Biembach u z Frymettige gits es «Kienerhüsli». Die Ortsbezeichnig stammt vom Familiename Kiener ab, u dä vom Handwärch vom Kienmacher. Ortsnäme mit «Dähle» fingt me hie rächt viu. Im Hiuferetau u nördlech vo Äschlismatt gits es «Tällemoos». Ds zwöite isch sehr aut beleit: Scho inere Urkunde usem Jahr 1306 steit «Johanni de Têllenmos». E Aahöchi ir Neechi vom Böli bir Schratteflueh, wo viu Bärgföhre wachse, heisst «Täälechopf». Dir gseht, mit «Dähle» wärde bi üs zwo Boumarte benamset: D Waudföhre (Pinus Sylvestris) u d Bärgföhre (Pinus mugo).

Ds Wort «Dähle» stammt vo «dãlye» ab, wo us dr frankoprovenzalische Sprach chunnt. Die fasst verschiedeni Dialäkte usem Gränzgebiet vo Italie, Frankrych u dr Schwyz zäme. Ir Romandie isch die Bezeichnig no hüt hüüfig u ds Wort «Dähle» chunnt bis i d Innerschwyz vor, ir Oschtschwyz aber nid.

Viune e Begriff dörfti ds «Dählhöuzli» sy, wo ja z Bärn dr Zoo isch. «Dählhölzli» gits aber o ir Gmein Oberdiessbach; e Teu vom Hubewaud heisst eso. Es Gebiet bim Heimet Hinger Brünsbärg ir Gmein Oberburg isch bereits imene Urbar vo 1535 aus «tha^elrüti» bezeichnet worde. Äbefaus scho im 16. Jahrhundert isch «ta^elacher» notiert worde. Dä Acher isch bi Möschbärg, zwüsche Grosshöchstette u Oberthau, gsy – öb das no glöifig isch, weiss i nid. Ds glyche giut wyter o bim «telimoß» z Zäziwiu, wo im Bärner Bodezinsurbar usem Jahr 1534 ufgschribe isch.