I däm Bytrag geits, passend zum 1. Ougschte um Schwizer. Was d Ortsnäme mit däm Wort betrifft, zeigt sech ds Ämmitau u Äntlibuech nid grad sehr patriotisch. Nume grad zwe aktuell Ortsnäme hani da drzue gfunge.
Ganz spezieu isch «Schwizers Mösli» oberhaub vo Oberhünige. Das isch e Waudliechtig im Gebiet Junthouz-Oberhouz. Weme dert dür dä Waud geit, de toucht das knapp ei Hektare grosse Moos ganz überraschend zwüsche de stämmige Tanne uf.
Wyter heisst es Huus bi dr Hornbachsagi im Wase «Schwizershüsli». Bi beidne Byspiu isch es eso, dass das anere Familie Schwizer het ghört.
Das isch sicher o eso gsy, bim Heimet «Schwizerrain» z Schüpfheim. Offiziell wird die Ortsbezeichnig nümme brucht. Die Liegeschaft isch bim Rohrweidli im Gebiet Schwändi. I de Landschriberprotokou vom Äntlibuech isch im Jahr 1650 «schwizers guetlin» notiert worde. E wytere Ytrag fingt me im
Gülteverzeichnis vo Schüpfheim usem Jahr 1690: «an dass schwitzer heinlÿ» – gmeit isch mit «heinlÿ» es chlyses Heimet. Dass es nid grad e grosse Bsitz isch gsy, zeigt sech inere schriftleche Queue usem Jahr 1773: «schwitzer güötli». Imene Verzeichnis vo 1880 hani de zerschmau «Schwizerrain» gfunge – das isch de aber o grad dr letscht Ytrag.
E Ortsname, wo hüt sicher nümme brucht wird, hani o no im Trueber Urbar usem Jahr 1531 gfunge: «Schwitzers
Schwaendy, Truob».
Was sy die Schwizer für Lüt gsy? Das chunnt ganz druf aa, vo wo dass me die Sach aaluegt.
Bi dene Byspiu, woni hie ufzeut ha, isch es eso, dass die Lüt ursprünglech zu ihrem Familiename sy cho, wüu si usem
Kanton Schwyz sy ygwanderet. So gseh, isch es genau glych, wie bi mine Ahne, wo vor Züri sy cho.
D Familienäme Schweizer, Schwizer, Schwyzer sy unger angerem i de Gmeine Hasli,
Lützuflüeh u Langnou autbeleit.
Vereinzelt chas o sy, dass dä Familiename im Usland isch entstange u de isch natürlech gmeint gsy, dass die Lüt us dr Schwiz stamme. Im Idiotikon isch z läse, für was dr Begriff Schwyzer im Usland de o no isch brucht
worde: Chüejer, Gardist oder Söudner sy es paar Byspiu.
Queue: «Ortsnamenbuch des Kantons Bern», «Orts- und Flurnamen des Amtes Entlebuch», idiotikon.ch u wyteri. Aafrage: 034 409 40 05 oder zuercher@wochen-zeitung.ch