Was isch äch dert gschabt worde?

Dr Ortsname «Schabelehn» gits ir ganze Schwyz genau drüne Orte: Zwe dervo sy im Ämmitau, gnauer i de Gmeine Sumiswaud u Langnou u dr dritt im Oberaargou e chly südlech vo Gondiswiu. Das z Sumiswaud ligt uf der Schonegg u isch das Schabelehn, wo me die eutischte Queue fingt. Im Urbar «der Zinsen und Gülten» vom Chloster Froubrunne usem Jahr 1380 isch «ze schablen» bereits erwähnt. Es sy o verschiedeni Bsitzer erwähnt: «Cu^entzi von Schabalen» isch i de Tellbüecher im Jahr 1389 notiert worde; im «Zinsbuch des Hauses Sumiswald» isch 1426 e «Hensli zu^o schabelen» erwähnt u im «Urbar über alle dem Haus Sumiswald zugehörigen Zinsen und Zehnten» usem Jahr 1530 isch dr Bsitzer offebar dr «Cristan zu^o Schablen» gsy. Ersch viu speter, imene Verzeichnis usem Jahr 1828, isch de zerschmau Ober
u Unger Schabenlehn erwähnt. 

Ds zwöite Schabelehn im Gebiet vor Wuche-Zytig isch im Oberfrittebach, Gmein Langnou. Die erschti Erwähnig fingt me hie i de Amtsrächnige usem Jahr 1645; d Schrybwys isch denn scho genau glych gsy wie hüt. Hüt gits dert Unger- u Vorder Schabelehn u när no dr Schabelehnbärg. O dr Bach heisst Schabelehngrabe. 

Churz u bündig «Schaber» heisst  de no es Huus ganz hinger uf dr Schonegg, grad bir Gränze zur Gmein Wyssache. 

Vermuetlech hei die drei «Schab»-Ortsnäme e Zämehang, woby, dass dr Ursprung bim Schabelehn z Sumiswaud dörfti sy. Dass das Heimet dert scho sehr lang besteit, verwungeret eigentlech nid. Es isch ufere Ahöchi u wyt furt vo dr Grüene u em Griesbach – settegi Plätz sy im Mittuauter gfragt gsy. 

D Dütig vo dene Ortsnäme isch nid eifach. Klar, «-lehn» meint, dass das Guet amene angere Herr ghört het u dä das aus
Läche het verpachtet, wie me
hüt würd säge. 

«Schabe» dörfti scho öppis mit dere Tätigkeit z tüe ha, aber äue meh im übertragene Sinn: Es Guet, wo me aues muess zämeschabe, dass me zum Byspiu gnue Fuetter het. Ds Land gäge d Grüene ache isch zimli stotzig, was no chönnt passe; o ds Schabelehn im Frittebach isch nid grad äben. Ender weniger müglech schynt mer e Zämehang mit em Bruef vom Schaber. Eso het me Lüt benamset, wo mit em Schabyse hei gschaffet. 

Quelle: «Ortsnamenbuch des Kantons Bern», «Orts- und Flurnamen des Amtes Entlebuch», www.idiotikon.ch u wyteri. Aafrage: 034 409 40 05 oder zuercher@wochen-zeitung.ch