36 Aupe hets 1822 im Schangnou gä

Vo früecher:

Schangnou het hüt no Aupe, wo me Aupchäs macht. Es git zwöi Verzeichnis, wo üs zeige, wie das dert mit de Aupe isch gsy. Eis usem Jahr 1744, aber das isch nid vouständig, wüu nume d Aupe drinn sy, wo de Gnädige Herre vo Bärn hei ghört u de ryche Bure vo usswärts. Das fat afe aa mit dr Aup Boumgarte, wo denn am damalige Landvogt von Steiger us Aarwange het ghört. Was dert no spezieu isch: Ds hütige Grossebuembach u dr hütig Cherlishof (denn Chli-;buembach) sy denn no zäme gsy. Ghört het aues am Jakob Rubin, emene Thuner Patrizier, wo isch Dokter gsy. Es het aber o rychi ämmitauer Bure gä, wo im Schangnou Aupe hei gha.
Ganzi 56 Chuerächt hei uf dr Aup Chemmeri am Peter Kobu vo Schufubüeu ghört; ds Roseggli mit 19 Chuerächt het am Hans Steime vo Ursälle ghört.

Wie sy d Chuerächt entstange? Urschprünglich het me gschetzt, wie viu Chüe me dert obe hätt chönne sümmere. Speter isch de das mängisch nümme so gnau gno worde, de hets aube Zangg gä u dr Landvogt het die Sach müesse regle. Es isch erstuunlech, wie lang die Chuerächt sy güutig gsy. 1744 isch zum By-schpiu ds Scheidzuunbödeli (das het amene Herr Wurstebärger vo Bärn ghört) mit 20 Chuerächt gschetzt worde u 1822 im nächschte Verzeichnis finge mir die 20 Chuerächt gäng no, obschon d Aup denn de am Pfarrer Rissold vo Bärn het ghört.

Das Verzeichnis vo 1822 schynt komplett z sy. Es het denn im Schangnou 36 Aupe gä. Um 1850 hei die Gnädige Herre die Aupe afa verchoufe, meischtens ihrne Pächter. Wüu me im Tau unger o het agfange z chäse, isch dr Wärt vo de Aupe zämegheit u die usswärtige Bsitzer hei ds Interässe verlore.

Dr Grossebuembach isch 1822 gäng no e Aup gsy, het aber scho längeri Zyt nümme amene Gnädige Herr ghört. Chlibuembach näbedrann isch zersch a Cherlis vo Brienz verchouft worde, när amene ryche Luzärner Herr u de dr Familie Zerleeder vo Bärn. 1822 isch es aber scho e ganzjährige Hof gsy. So Namesänderige fingt me gäng wieder, so het Trittschwändi früecher Ritzschwändi geheisse u i aute Urkunde fingt me de o dr Familie-name Rytz.

05.03.2020 :: Hans Minder