Französeschi Wörter sy früecher de Lüt vo hieumenang no fasch schlechter über d Zunge gange aus hüt. Es guets Byspiu sy d Ywanderer usem Wäutsche gsy, wo Pierre hei gheisse: Im Louf vor Zyt isch us däm französische Vorname de dr Familiename «Bieri» entstange.
Ganz ähnlech isch die Sach bim Ortsname «Tschäni». So heisst es Huus südlech vo Truebschache. Dert dörfti dr äbefaus französisch Vorname «Jean» dr Ursprung sy. Us däm Wort isch über «Schang» de d Bezeichnig «Tschan» oder «Tschän» worde. Dr «i» am Schluss isch eifach no e Verchlynerigsform. Usem Vorname «Jean» isch übrigens o e dütsche Familiename worde: «Tschannen».
Dr Name Johann isch im ämmitau u äntlibuech sehr beliebt gsy. Wes früecher scho Vornamenshitparade hät gäh, wär vor auem d Churzform «Hans» sicher mängisch ganz obe gstange. Vo däm här erstuunts nid, dass me o Ortsnäme mit «Hans» fingt: «Hansefridlisschürli» isch eine, wo no ganz luschtig tönt. U de isch o ufe erscht Blick klar, was dert bi Schüpfheim gmeint isch – nämlech am Fridli Hans sis Schürli. E Waudliechtig ir Gmein Flüehli heisst «Hansemättili» u es Heimet im Eggiwiu churz «Heiseli».
Es git no wyteri Churzforme vo Johann: «Jan» oder «Jän» ghöre da drzue. Mit «Jännis» wird e Weid im Eggiwiu bezeichnet. «Jennimätteli» isch e Ortsname, wo früecher bi äschlismatt isch gebrüchlech gsy. Imene Dokumänt usem Jahr 1689 isch dr Name no aus «Jäne» gschribe worde.
O d Bezeichnig «Jonere» dörfti äbefaus vom Vorname Johann abstamme. Eso heisst nämlech es Heimet ir Gmein Signou, wo südlech vor ärdburg Reckebärg z finge isch.
«Schangeneich» tönt o no spannend. So heisst e Wyler, chly südlech vo Schmidige–Mühlewäg, wo aber zur Gmein Dürreroth ghört. Dr zwöit Teu «eich» dütet druf häre, dass es dert vor langer Zyt uffäuig viu Eiche het gha. U dr erscht Teu «Schangen»? Dert isch zwar müglech, dass das vo «Jean» chunnt. Die historische Queue – dr eutischt Beleg isch vo 1389 – düte aber drufhäre, dass e authochdütsche Personename wie «Skando» dr Ursprung vom «Schangeneich» isch.
Queue: «Ortsnamenbuch des Kantons Bern», «Orts- und Flurnamen des Amtes Entlebuch», www.idiotikon.ch u wyteri. Aafrage: 034 409 40 05 oder zuercher@wochen-zeitung.ch