Das mit em Niedermattgrabe bi Schüpbach isch o sone komeschi Sach. Früecher het nämlech dr hinger Teu vo däm Grabe fasch aus zu Louperschwiu ghört, bsungerbar aber dr Bärg. Es gseht so us, wie we früecher dr Wäg von Louperschwil uf Signou über d Aegerte am Bärg ache bis i ds Ried isch gange. Me fingt im Waud no Spure vom Hoouwäg, das heisst, dass me vor hunderte vo Jahre o mit Wäge u Soumtier dert isch ache oder ueche gange. Uf Aegerte isch im Mittuauter o e chlyni Burg gstange. Vermuetlech isch das o dr Grund, warum im Ried e Mühli isch gsy. Zu jeder Mühli het dennzumale o es Schloss ghört.
1626 hei mir dr eutischt Vertrag vom Niedermattgrabe. Denn het dr Ueli Thierstei, dr Weibu vo Signou, dä Hof am Hans Mosimaa verchouft. Die Familie het vorhär uf dr Farnegg u no früecher ufem Moos uf dr Moosegg gwohnt. Vo däm Moos sy ganz viu Mosimaas häär; me fingt se fasch i aune Gmeinde rund um d Moosegg.
Dennzumale sy im Niedermattgrabe no zwü Heimet gsy. U no hüt hets dert zwü Burehüser. Dr Mosimaa het 1626 nume afe eine vo dene Höf chönne choufe. Zaut het är 2400 Bärnpfund u drzue no 10 Chrone Trinkgäud für ds Verschrybe. 1635 isch är de o uf em Schloss obe aus Bsitzer vo dem Niedermattguet ytrage worde.
Si Suhn, dr Andreas, het de 1676 das Heimet vom Vater übernoh, het aber no es Gschäär gha mit sim Schwager Daniel Bächler. Uf au Fäu hei die zwe no dr Landvogt müesse bemüeje wäg dere Sach. 1677 het der Andreas Mosimaa vom Peter Zumstei chönne wyteri zwo Jucherte Land choufe u 1679 vo de Erbe Dällebach no das Nachberheimet. Sythär sy die zwöi Niedermattgrabe-Heimet zäme. Dr zwöit Hof isch e chly grösser gsy u bsungerbar wichtig: Es het vier Waudparzäue drzue gha. Waud isch dennzumale sehr wichtig gsy, me het Holz überau brucht, zum Heize, zum Boue u zum Züün mache.
Was o no wichtig isch gsy, sy d Wässerrächt. Im flachere Land hets dennzumale aune Orte eso Wässergräbe gha. Vo dene het me zu gwüsse Zyte dörfe Wasser ableite u uf d Fäuder uselaa. Nid nume Wasser isch so cho, o Schlamm! U dä isch sehr wichtig gsy, hets doch denn no ke Dünger gä. Chüe het me zwar scho kennt, die sy obe uf de Aupe gsy, die Pure hei so guet wie kener Chüe im Schtau ghaa.